نگاهی به مبانی فلسفه هنر در عرفان مولوی (55-72)

A look at the basics of art philosophy in Molavi's mysticism

نویسندگان :

صدیقه بحرانی¹، محمدرضا اسدی²،
استادیار گروه معارف اسلامی، واحد بیضا، دانشگاه آزاد اسلامی، بیضا، ایران.(مسئول)¹، دانشیار گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبائی تهران²
تعداد صفحات : 18
چکیده :

هر چند فلسفه هنر و زیباشناسی از علوم نسبتاً جدید است اما آثار عارف بزرگی چون مولوی غنای لازم را برای استخراج مبانی فلسفه هنر، داراست. این مقاله در پی آن است که با مراجعه به آثار مولوی، مبانی فلسفه هنر از دیدگاه او مورد استخراج قرار گیرد. هر چند مولوی هرگز از واژه فلسفه هنر استفاده نکرده و دیدگاه مثبتی نسبت به فلسفه هم نداشته و واژه هنر در آثار مولوی معنای متفاوت از معنای امروزی آن دارد اما در این مقاله برای استخراج دیدگاه مولوی بیشتر به دیدگاه او درباره مصادیق هنر به معنای امروزی توجه شده نه معنای لغوی آن.مولوی به اقسام متفاوت هنر مانند موسیقی،نقاشی، شعر، خوش نویسی، داستان پردازی و حتی رقص و کارکردهای آن توجه داشته است. در این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای در پی استخراج دیدگاه مولوی نسبت به نظریه های مختلف درباره هنر است. غایت هنر از نگاه مولوی بیشتر به نظریه هنر برای اجتماع و اخلاق نزدیک است و نگاه مولوی به هنر، ابزاری است. هنر ابزاری برای تقرب به پرودگار و انتقال بهتر معانی و .. می باشد.

چکیده انگلیسی :

Although the philosophy of art and aesthetics is a relatively new science, the works of a great mystic like Molavi have the necessary richness to extract the basics of art philosophy. This article seeks to extract the basics of philosophy of art from his point of view by referring to Molavi's works. Although Maulvi never used the word philosophy of art and did not have a positive view of philosophy, and the word art in Maulvi's works has a different meaning than its modern meaning, but in order to extract Maulvi's point of view, we pay more attention to his view on the examples of art in the modern sense. not its literal meaning. Molvi has paid attention to different types of art such as music, painting, poetry, calligraphy, storytelling and even dance and its functions. In this article, by descriptive-analytical method and using library sources, it seeks to extract Molavi's point of view towards different theories about art. According to Molavi, the goal of art is closer to the theory of art for society and ethics, and Molavi's view of art is a tool. Art is a tool to get closer to God and convey better meanings and...

موضوع : مقاله علمی پژوهشی - فرهنگ و هنر اسلامی(پژوهش در فرهنگ و هنر، هنر اسلامی، فلسفه هنر
کلمات کلیدی : فلسفه، هنر، عرفان، مولوی
کلمات کلیدی انگلیسی: Philosophy, art, mysticism, Maulavi
مراجع :
1. اعوانی، غلامرضا (جمعی از نویسندگان تحت نظر دکتر اعوانی)،(1386)، فلسفه اخلاق نزد مولانا(مجموعه مقالات)، تهران:مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران. 2. انقروی، رسوخ الدین اسماعیل،(1348)، شرح کبیر انقروی بر مثنوی معنوی مولوی، ترجمه ی دکتر عصمت ستارزاده، تهران:چاپخانه ارژنگ. 3. پازوکی،شهرام،(1382)،"مقدماتی درباره مبادی عرفانی هنر و زیبایی در اسلام با اشاره به مثنوی معنوی"، نشریه هنر های زیبا،تهران: دانشگاه تهران 4. جرولد لوینسون،پل کایر،(1387)، زیبایی شناسی فلسفی و تاریخ زیبایی شناسی جدید،تهران: انتشارات فرهنگستان هنر. 5. زرین کوب، عبدالحسین، (1366)،سر نی، نقد وشرح تحلیلی و تطبیقی مثنوی، تهران: انتشارات علمی. 6. ژوزف، ادوارد،(1371)، هفت بند نای در شرح چهار داستان مثنوی معنوی، تهران:اساطیر. 7. سبزواری، ملاهادی،(1374)، شرح مثنوی شریف، تهران: انتشارات چاپ و انتشارات وزرات ارشاد. 8. شهیدی،سید جعفر،(1373)، شرح مثنوی، تهران:انتشارات علمی و فرهنگی. 9. شیمل،آنه ماری،(1389)، شکوه شمس(سیری در آثار و افکار مولانا جلال الدین رومی)،ترجمه ی حسن لاهوتی،تهران: انتشارات علمی فرهنگی. 10. 1389)، مولانا، دیروز، امروز، فردا، ترجمه ی محمد طرف، تهران:بصیرت. 11. کربن، هانری و دیگران،(1372)، مبانی هنر معنوی(مجموعه مقالات)، ترجمه ی سید حسین نصر و دیگران، به کوشش دفتر مطالعات دینی هنر، زیر نظر علی تاجدینی، تهران: حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی. 12. کرول، نوئل،(1392)،هنر و قلمرو اخلاق(ترجمه بخشی از کتابArt in three dimention)،ترجمه ی محسن کرمی، تهران:ققنوس. 13. لویزان، لئوناردو،(1379)، فراسوی ایمان و کفر شیخ محمود شبستری، ترجمه ی مجد الدین کیوانی،تهران:نشر مرکز. 14. مددپور، محمد،(1380)، مباحثی در حکمت و فلسفه هنر اسلامی، قم: موسسه اندیشه و فرهنگ دینی. 15. مولانا، جلال الدین محمد،(1378)،کلیات شمس یا دیوان کبیر(ترجیعات)، جزو هفتم،با تصحیحات و حواشی بدیع الزمان فروزانفر،تهران:امیرکبیر. 16. مولوی، جلال الدین محمد، (1375)، کلیات شمس، تصحیح بدیع الزمان فروزانفر، تهران: نشرراد. 17. ،(1378)، مثنوی معنوی، تصحیح رینولد نیکلسون، تهران: ققنوس. 18. 1386)،غزلیات شمس تبریزی،بر اساس تصحیح بدیع الزمان فروزانفر، باخوانی و مقابله کامبیز پورناجی، تهران:شرکت مطالعات نشر کتاب پارسه. 19. 1390)،فیه ما فیه،تصحیح توفیق هـ سبحانی،تهران:بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه. 20. بی تا)، مجالس سبعه،نسخه الکترونیک:سایت فرهنگی، اجتماعی، خبری تربت جام(torbat jam.com). 21. نثری، موسی،(بی تا)، نثر و شرح مثنوی، تهران: انتشارات محمد رمضان. 22. واحد،اسداله، (1383)، «هنر برای هنر»، نشریه علامه،ش1و 2، بهار و تابستان 1383، صص79-90. 23. هاشم نژاد، حسین، (1387)، «فلسفه هنر و جایگاه خیال در آن از منظر حکمای اسلامی»، خردنامه صدرا، ش 52، زمستان1387،صص 87-97.

---

تعداد بازدید از مقاله : 225
تعداد دانلود فایل : 117